Повеќето луѓе мислат дека високиот крвен притисок, т.е. хипертензија, е уште еден елемент на „стрес-болест“ и дека е предизвикана од прекумерна работа, физичка неактивност, прекумерна дебелина, лоша исхрана, пушење, напнатост. Механизмот на појава на оваа појава, сепак, не е целосно истражен, но познато е и докажано дека високиот крвен притисок е еден од главните ризик фактори за добивање ангина пекторис, срцев удар, декомпензација на срцето, атеросклероза, мозочен удар. , оштетување на бубрезите, слепило… Списокот е долг и многу непријатен.
Терминот крвен притисок обично се однесува на притисокот на крвта во артериите. Едноставно, овој притисок настанува како резултат на дејство на две сили: едната потекнува од срцето, поточно од неговата лева комора, која има функција на мускулна пумпа која ја турка крвта во аортата, а преку неа понатаму во целиот артериски систем (десната комора ја турка крвта, преку пулмоналната валвула, во пулмоналната артерија, за да се „полни“ со кислород).
Втората сила доаѓа од ѕидовите на самите артерии – тоа е силата на нивната отпорност на протокот на крв. Крвниот притисок може да се промени моментално, во зависност од бројните надворешни и внатрешни дразби, но во мирување, за возрасни, дефинитивно треба да биде помал од 140/90 mm жива колона. Крвниот притисок еднаков или поголем од ова се смета за покачен. Затоа, вредностите на крвниот притисок не се константни, туку се менуваат во зависност од физичката активност, нивото на психолошки стрес, времето од денот (притисокот по правило е поголем наутро отколку навечер)…
Во повеќе од 90% од случаите, причината за хипертензијата е непозната и се нарекува есенцијална, додека во помалку од 10% од случаите е секундарна, т.е. последица на друга примарна причина (дебелина, прекумерно внесување сол, алкохол, физичка неактивност, стрес, пушење, висок холестерол, дијабетес, генетски предиспозиции, возраст, пол).
Без разлика, превенцијата и третманот на високиот крвен притисок секогаш вклучуваат промени во животниот стил за да се контролираат факторите на ризик. Зголемениот крвен притисок може успешно да се намали (систолен за 10-20 mmHg и дијастолен за 5-10 mmHg) со различни промени во животниот стил.
Без оглед на нарушувањето што доведе до артериска хипертензија, покачените вредности на крвниот притисок може да доведат до оштетување на срцето, мозокот, бубрезите, очите и самите крвни садови. Високиот крвен притисок е и болест на крвните садови, а тие се всушност најголемиот орган во нашето тело, со вкупна површина еднаква на површина од шест тениски игралишта.
Срцето, како што рековме, ја турка крвта во артерискиот систем. Високиот крвен притисок го зголемува товарот на срцето и артериите. До зголеменото оптоварување т.е. зголемениот отпор во артерискиот систем ја зголемува пумпната моќ на срцето и ѕидот на левата срцева комора се згуснува. Срцето на тој начин, на некој начин, „компензира“ за проблемите што инаку би се појавиле, а оваа појава во голема мера може да објасни зошто артериската хипертензија, речиси по правило, долго време не произведува никакви симптоми.
Компензаторниот систем на бубрезите и сите други органи и структури во телото кои се прилагодуваат на условите на зголемен крвен притисок се способни да одржуваат нормална функција на ткивата и органите долго време. Затоа, можно е да се живее со години без да се чувствуваат никакви симптоми или последици од болеста.
Затоа, не заборавајте редовно да го проверувате крвниот притисок со мерење и, во случај на проблеми, контактирајте го вашиот лекар без неуспех.